پیشینه و مبانی نظری نشر الکترونیک
نشر الکترونیک چیست ؟
جهت حضورموفق کتاب های الکترونیکی در عرصه رسانه ها و جذب مخاطب و بازاریابی خاص خود ، باید مسائلی هم چون نشر الکترونیکی را به خوبی درک کرد و با شناخت آن اقدام به تولید و انتشار کتب الکترونیکی نمود . درباره نشر الکترونیکی اگر چه نمی توان تعریف جامع و مانعی را ارئه کرد ولی به اختصار می توان گفت : هر سندی که در تولید و توزیع آن از پردازش الکترونیکی استفاده گردد نشر الکترونیکی نامیده می شود که می تواند مبتنی بر شبکه های ارتباطی و اطلاعاتی از قبیل شبکه های محلی ( Lan ) و یا شبکه های جهانی ( Wan ) مانند اینترنت باشد و یا مبتنی بر استفاده از کامپیوتر نظیر سی دی رام و یا سایر حافظه های جانبی کامپیوتر باشد . حتی انتقال اطلاعات از طریق فاکس در صورتی که برای دریافت کنندگان قابل دسترسی و به طور بالقوه قابل بهره برداری باشد شامل نشر الکترونیکی می شود . فایل ممکن است حاوی واژه ها ، تصاویر ، صدا ، مالتی مدیا و برنامه های رایانه ای باشد .
هاراند برای توصیف نشر الکترونیکی از اصطلاح اعلان الکترونیکی استفاده می کند . این تعبیر او به تابلوی اعلانات الکترونیکی ، فهرست های پیوسته روزنامه ها ، کتاب ها ، پست و مجلات و نیز خدمات اطلاعاتی که بی درنگ قابل دریافت و نصب هستند ، نرم افزار و حتی کنفرانس از راه دور اشاره دارد . جامعه اروپا در سال 1993 نشر الکترونیکی را هر نوع مطلب در رسانه غیر چاپی که بتوان به صورت الکترونیکی ذخیره کرده ، تحویل و مورد استفاده قرار داد تعریف کرده است . مارک اس فرانکل و همکارانش وجود ویژگی هایی را در محیط الکترونیکی ضروری می دانند :
دسترسی عمومی به آن میسر باشد .
افراد ، گروه ها و کاربران ذیربط از وجود آن اطلاعات در محیط الکترونیکی مطلع شوند .
یک سیستم طولانی مدت دسترسی و بازیابی اطلاعات در آن تعبیه شده باشد ، این امکان نباید دستخوش تغییر شود .
مطلب مورد نظر نباید جا به جا شود مگر این که دلیل قانونی اجتناب ناپذیر موجود باشد .
هویت آن باید از سوی موسسات و سازمان ها و مراکز معتبر جهانی شناسایی و تایید شود و برای همگان بدون ابهام باشد .
باید حاوی پیشینه کتاب شناختی ( فراداده ) باشد .
دارای آرشیو و امکان ارائه دراز مدت اطلاعات باشد .
توجه به زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری محیط الکترونیکی ذخیره اطلاعات که فرانکل و همکارانش به برخی ویژگی های آن اشاره کرده اند از اهمیت خاصی برخوردار است ، زیرا موضوعاتی نظیر فراهم بودن پهنای باند نامطلوب برای تسریع در انتقال و مبادله ، حفظ امنیت سیستم کاربران ، سازگاری نرم افزار و برخورداری از استانداردهای رایج در نشر الکترونیکی درفراهم شدن زمینه بهره برداری از اطلاعات تاثیر بسزایی دارند ( کافی امامی ، 1383 ).
تاریخچه نشر الکترونیکی
نشر کتاب در عرصه الکترونیک در دهه آخر قرن گذشته و تا